واکنش‌های جهانی به تصویب طرح آمریکا درباره غزه در شورای امنیت سازمان ملل

شورای امنیت سازمان ملل قطعنامه پیشنهادی آمریکا درباره غزه را با ۱۳ رأی موافق و با رأی ممتنع چین و روسیه تصویب کرد؛ اقدامی که برخی کشورها آن را «مسیر صلح» توصیف کرده و برخی دیگر نسبت به ابهام‌های آن ابراز نگرانی کرده‌اند.

By
نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد / عکس: AA / AA

رهبران جهان به تصویب قطعنامه‌ای از سوی شورای امنیت سازمان ملل متحد که با حمایت آمریکا ارائه شده است و با هدف تشکیل یک نیروی ثبات‌بخش بین‌المللی برای نظارت بر اداره، بازسازی و امنیت غزه تدوین شده است، واکنش نشان دادند.

برخی از این رأی‌گیری استقبال کرده و آن را «مسیر صلح» و گامی مهم برای تقویت آتش‌بس توصیف کردند. برخی ابراز نگرانی کرده و تأکید داشتند قطعنامه فاقد شفافیت است.

در ادامه، برخی واکنش‌ها به این قطعنامه ذکر شده است:

دولت فلسطین

فلسطین در بیانیه‌ای که از سوی خبرگزاری وفا منتشر شد، از این قطعنامه استقبال کرده و خواستار اجرای فوری آن شد. در بیانیه آمده است: دولت فلسطین امشب از تصویب پیش‌نویس قطعنامه ایالات متحده درباره غزه توسط شورای امنیت سازمان ملل متحد استقبال کرد؛ قطعنامه‌ای که بر برقراری آتش‌بس دائم و فراگیر در غزه، رساندن بی‌مانع کمک‌های بشردوستانه و حق مردم فلسطین در تعیین سرنوشت و تشکیل کشور مستقل خود تأکید دارد.

دولت فلسطین تأکید کرد: ضروری است این قطعنامه فوراً در عمل اجرا شود؛ به‌گونه‌ای که بازگشت زندگی عادی به غزه را تضمین کند، مردم ما را حفاظت کند، مانع آوارگی شود، خروج کامل نیروهای اشغالگر را ممکن سازد، روند بازسازی را تسهیل کند، از تضعیف راه‌حل دو دولتی جلوگیری کند و مانع الحاق شود.

در بیانیه همچنین آمده است که آنها، آماده همکاری با آمریکا، سازمان ملل، اتحادیه اروپا و کشورهای عربی و مسلمان برای تضمین اجرای قطعنامه است.

حماس

حماس تصویب این قطعنامه را رد کرد و گفت مردم غزه و گروه‌های فلسطینی آن را نمی‌پذیرند. در بیانیه حماس آمده است: این قطعنامه سازوکاری برای قیمومت بین‌المللی بر غزه تحمیل می‌کند؛ امری که مردم ما و گروه‌های آن را رد می‌کنند.  حماس افزود: واگذاری مأموریت‌ها و نقش‌هایی در داخل غزه به نیروی بین‌المللی، از جمله خلع سلاح مقاومت، بی‌طرفی آن را از بین می‌برد و آن را به طرفی در منازعه و در خدمت اشغالگری تبدیل می‌کند.

حماس تأکید کرد هر نیروی بین‌المللی در صورت تشکیل، باید تنها در مرزها مستقر شود تا میان نیروها جدایی ایجاد کند، آتش‌بس را نظارت کند و کاملاً تحت نظارت سازمان ملل باشد.

ایالات متحده

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا از تصویب قطعنامه استقبال کرد و گفت این تصمیم، یکی از بزرگ‌ترین تأییدها در تاریخ سازمان ملل خواهد بود. او در پلتفرم شبکه اجتماعی خود نوشت: به جهان بابت رأی شگفت‌انگیز شورای امنیت سازمان ملل، که لحظاتی پیش هیأت صلح را تأیید و تصویب کرد، تبریک می‌گویم. این هیأت به ریاست من و با حضور قدرتمندترین و محترم‌ترین رهبران جهان تشکیل خواهد شد.

او افزود: این اقدام به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین تأییدها در تاریخ سازمان ملل ثبت خواهد شد، به صلح بیشتر در سراسر جهان منجر می‌شود و لحظه‌ای تاریخی به‌شمار می‌رود.

ترامپ همچنین نوشت: اعضای هیأت و اطلاعیه‌های مهم دیگر در هفته‌های آینده منتشر خواهد شد.

سازمان ملل متحد

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد نیز از تصویب قطعنامه استقبال کرد و آن را گامی مهم در تقویت آتش‌بس دانست. استِفان دوجاریک، سخنگوی او، در بیانیه‌ای گفت: تصویب قطعنامه درباره غزه از سوی شورای امنیت، گامی مهم در تثبیت آتش‌بس است. دبیرکل همه طرف‌ها را به پایبندی به آن تشویق می‌کند.

گوترش افزود: اکنون ضروری است که این حرکت دیپلماتیک به اقدامات ملموس و فوری در میدان تبدیل شود.

او گفت سازمان ملل متعهد است نقش‌های تعیین‌شده در قطعنامه را اجرا کند، کمک‌های بشردوستانه را برای پاسخ به نیازهای غیرنظامیان در غزه افزایش دهد و از همه تلاش‌ها برای حرکت به مرحله بعدی آتش‌بس حمایت کند.

اسرائیل

اسرائیل از تصویب قطعنامه آمریکا استقبال کرد، هرچند انتقادهایی از سوی مخالفان مطرح شد. دفتر نخست‌وزیری اسرائیل در بیانیه‌ای در ایکس گفت: دولت اسرائیل و نخست‌وزیر نتانیاهو از رئیس‌جمهور ترامپ و تیم پرتلاش او قدردانی می‌کنند.

در ادامه آمده است: شورای امنیت سازمان ملل متحد، به‌طور کامل طرح ۲۰ ماده‌ای رئیس‌جمهور ترامپ و تشکیل هیأت صلح به ریاست او را تأیید می‌کند.

اما آویگدور لیبرمن، رهبر حزب راست‌گرای اسرائیل بیتنو، این قطعنامه را نمونه‌ای از سوءمدیریت دولت اسرائیل و امتیازدهی به امنیت کشور توصیف کرد. او گفت: کنترل کشور را از دست داده‌ایم. حضور نیروهای بین‌المللی در قلمرو حاکمیتی اسرائیل، سازوکاری است که توان دفاعی ارتش را از ما می‌گیرد و یادآور دوران قیمومت است. خاورمیانه در حال تغییر است و این تغییر به سود ما نیست.

روسیه

واسیلی نبنزیا، نماینده روسیه در سازمان ملل متحد، اعلام کرد که اجزای کلیدی حقوقی، در تدوین قطعنامه در نظر گرفته نشده است. او افزود: هیچ شفافیتی درباره جدول زمانی انتقال کنترل غزه به فلسطین وجود ندارد و سازوکار هیأت صلح و نیروی ثبات‌بخش بین‌المللی (ISF) نیز مبهم است؛ ساختارهایی که طبق متن قطعنامه، می‌توانند کاملاً مستقل از نظر رام‌الله عمل کنند.

نبنزیا تأکید کرد این رویکرد یادآور رویه‌های استعماری و دوره قیمومت بریتانیا بر فلسطین است؛ زمانی که نظر خود فلسطینی‌ها نادیده گرفته می‌شد.

چین

فو کونگ، نماینده چین در سازمان ملل، نگرانی‌های مشابهی را مطرح کرد و گفت این قطعنامه از بسیاری جهات ناقص و به‌شدت نگران‌کننده است و آن را مبهم و نامشخص درباره عناصر حیاتی توصیف کرد. او گفت: پیش‌نویس قطعنامه درباره سازوکار اداره پس از جنگ غزه صحبت می‌کند، اما فلسطین در آن تقریباً دیده نمی‌شود و حاکمیت و مالکیت فلسطینیان به‌طور کامل منعکس نشده است.

اندونزی

ایوون مِونگ‌کانگ، سخنگوی وزارت امور خارجه اندونزی، گفت جاکارتا از این قطعنامه استقبال می‌کند و بر ضرورت مشارکت همه طرف‌ها، به‌ویژه فلسطین، تأکید دارد. او گفت: این قطعنامه حل‌وفصل مناقشه و صلح پایدار را از طریق تقویت ظرفیت نهادهای فلسطینی در اولویت قرار می‌دهد. اندونزی همواره از تشکیل یک کشور مستقل و دارای حاکمیت فلسطینی حمایت می‌کند.

آلمان

یوهان واده‌فول، وزیر امور خارجه آلمان، تصویب این قطعنامه را «خبر خوب» توصیف کرد. او پس از دیدار با همتای صرب خود در بلگراد افزود: آلمان همچنان آماده است نقش سازنده‌ای در روند بازسازی غزه ایفا کند.