تورهان المفتی، مشاور نخستوزیر عراق در امور آب، روز دوشنبه ۲۲ دسامبر اعلام کرد که یادداشت تفاهم عراق و ترکیه در حوزه آب، پس از انجام مراحل اداری و لجستیکی لازم، در دوره پیشِ رو بهطور کامل وارد مرحله اجرا خواهد شد.
المفتی اظهار داشت این یادداشت تفاهم شامل سه مرحله است. به گفته او، مرحله نخست سال گذشته توسط رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه و محمد شیاع السودانی، نخستوزیر عراق امضا شد.
وی افزود مرحله دوم این یادداشت تفاهم که در ماه نوامبر تکمیل شد، به امضای سازوکار تأمین مالی اختصاص داشت و مرحله سوم و کنونی نیز به آمادهسازیهای نهایی، از جمله هماهنگیهای لجستیکی و اداری میان دو کشور مربوط میشود.
مشاور نخستوزیر عراق تصریح کرد با تکمیل این مراحل در آینده نزدیک، یادداشت تفاهم بهطور کامل لازمالاجرا خواهد شد و افزود طرفهای عراق و ترکیه در حال نهاییسازی جزئیات باقیمانده هستند تا آمادگی اجرای توافق بهصورت رسمی به هر دو طرف ابلاغ شود.
المفتی همچنین گفت این یادداشت تفاهم با چندین نهاد دولتی عراق مرتبط است و نیازمند مکاتبات اداری است و ابراز امیدواری کرد که نهایی شدن این روند زمان زیادی به طول نینجامد.
وی درباره پروژههایی که قرار است از سوی ترکیه در چارچوب این توافق اجرا شود، گفت بیشتر این پروژهها بر زیرساختهای بخش آب از جمله پروژههای احیای اراضی، ساخت سدهای جمعآوری آب و طرحهای تصفیه و بهبود کیفیت آب متمرکز خواهد بود.
المفتی همچنین یادآور شد که عراق از زمان امضای این یادداشت تفاهم، افزایش ملموسی در میزان آب مشاهده کرده و طرف ترکیه میزان رهاسازی آب را افزایش داده است.
او افزود مؤلفه پایداری پیشبینیشده در این توافق، تداوم و پایداری بلندمدت منابع آبی رودخانههای دجله و فرات را بر اساس یادداشت تفاهم چارچوبی سال ۲۰۲۴ و همچنین یادداشت تفاهم سال ۲۰۱۴ که به تصویب پارلمان عراق رسید و در سال ۲۰۲۱ لازمالاجرا شد تضمین میکند.
وزارت منابع آبی عراق پیشتر اعلام کرده بود که ذخایر راهبردی آب این کشور در دریاچهها به پایینترین سطح خود از زمان تأسیس دولت عراق در دهه ۱۹۳۰ رسیده است. کارشناسان هشدار دادهاند در صورت تداوم این روند، احتمال بروز پیامدهای زیستمحیطی و انسانی وجود دارد.
عراق از جمله پنج کشوری است که بیشترین تأثیر را از تغییرات اقلیمی و پیامدهای آن، بهویژه خشکسالی، متحمل شدهاند. همچنین سازمان بینالمللی مهاجرت پیشتر گزارش داده بود که بیش از ۱۲ هزار خانواده عراقی در ۱۰ استان مرکزی و جنوبی این کشور بر اثر خشکسالی آواره شدهاند.
