هشدار اقلیمی در ایران؛ برخی مناطق به «روز صفر آبی» نزدیک میشوند
رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی ایران هشدار داد که تداوم خشکسالی و فشار فزاینده بر منابع آب زیرزمینی، برخی مناطق ایران را به آستانه «روز صفر آبی» رسانده است.
احد وظیفه، رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی ایران اعلام کرد ایران طی پنج تا شش سال گذشته در وضعیت خشکسالی مستمر قرار داشته و در برخی مناطق، شرایط بهگونهای پیش رفته که این کشور به «روز صفر آبی» نزدیک میشود؛ وضعیتی که در آن منابع آب قابل بهرهبرداری عملاً پاسخگوی نیازها نخواهند بود.
احد وظیفه روز سهشنبه در نشست علمیپژوهشی کاهش مخاطرات تغییرات اقلیمی در تبریز با اشاره به افزایش شدید فشار بر منابع آب زیرزمینی گفت: برداشت آبهای زیرزمینی در خاورمیانه طی سالهای اخیر به سطحی نگرانکننده رسیده است.
وی تأکید کرد ایران بهطور تاریخی با کمبارشی مواجه بوده و متوسط بارندگی کشور حدود یکسوم تا یکچهارم میانگین جهانی است.
وظیفه با بیان اینکه تغییر اقلیم اکنون به یک مسئله جهانی تبدیل شده، افزود: اگرچه در گذشته با روشهایی مانند قنات تا حدی این محدودیتها مدیریت میشد، اما توسعه فناوری و گسترش فعالیتهای انسانی فشار بیسابقهای بر محیطزیست وارد کرده است.
به گفته او، اقلیم ایران اساساً ظرفیت پشتیبانی از کلانشهرهای بزرگ را ندارد و تهران، بهعنوان نمونه، فاقد رودخانه دائمی برای تأمین نیاز جمعیتی میلیونی است.
وی همچنین با اشاره به افزایش محسوس دما در قاره آسیا گفت افزایش دما موجب تشدید تبخیر شده و همزمان، رشد چندبرابری گازهای گلخانهای آثار مخرب و در برخی موارد کشندهای بهدنبال داشته است. به گفته وی، خشکسالی طی دو دهه گذشته حدود ۲۵ درصد افزایش یافته و پیشبینی میشود این روند در دهه آینده نیز ادامه یابد.
در همین نشست، محمدحسین حسنزاده، مدیرکل حفاظت محیطزیست آذربایجان شرقی با تأکید بر اینکه تغییرات اقلیمی پدیدهای مربوط به آینده نیست، گفت آثار این تغییرات هماکنون در زندگی روزمره مردم، بهویژه در حوزه آب، کشاورزی و معیشت، بهطور ملموس مشاهده میشود. حسنزاده هشدار داد بیتوجهی یا تأخیر در تصمیمگیری، هزینههای سنگین اقتصادی و زیستمحیطی در پی خواهد داشت.
وی تصریح کرد تغییرات اقلیمی صرفاً یک مسئله محیطزیستی نیست و حوزههایی مانند انرژی، شهرسازی، سلامت و امنیت غذایی را نیز دربر میگیرد. به گفته او، نبود تصمیمگیری یکپارچه و نگاه فرابخشی، موجب ناکارآمدی راهکارها شده است.
کارشناسان حاضر در این نشست همچنین نسبت به پیامدهایی چون فرونشست زمین، از دست رفتن اراضی کشاورزی، افزایش امواج گرمایی، تشدید گردوغبار و تهدید امنیت غذایی هشدار دادند و بر ضرورت حرکت از مدیریت واکنشی به سمت مدیریت پیشگیرانه و سازگاری اقلیمی تأکید کردند.