آخرین داده‌های سامانه بین‌المللی پایش آلودگی هوا «IQAir» نشان می‌دهد شهر تهران روز ۲۶ نوامبر به شاخص ۲۳۳ رسیده و به‌عنوان آلوده‌ترین شهر جهان ثبت شده است. آلودگی گسترده در پایتخت ایران طی روزهای اخیر به حدی افزایش یافته که بسیاری از شهروندان با خروج از منزل دچار سردرد، سرگیجه و تنگی نفس می‌شوند و کیفیت هوا در مناطق مختلف عملاً در شرایط ناسالم، بسیار ناسالم و گاهی خطرناک قرار گرفته است.
به گفته معاون مرکز تحقیقات آلودگی هوا و تغییر اقلیم دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در ایران، بر اساس آخرین گزارش مؤسسه بار بیماری‌ها، ۵۴ هزار مرگ منتسب به آلودگی هوا در یک سال در ایران ثبت شده است.
آمارهایی که هم‌زمان با تشدید آلودگی هوا بار دیگر توجه‌ها را به پیامدهای بلندمدت آلودگی ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون جلب کرده است؛ آلاینده‌ای که در فصل‌های سرد سال، شاخص اصلی آلودگی هوای تهران محسوب می‌شود.
طبق داده‌های شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، شهروندان پایتخت ایران از آغاز سال جاری تا ۵ سپتامبر، تنها ۶ روز هوای پاک را تجربه کرده‌اند؛ رقمی که ۲.۳۹ درصد روزهای سپری‌شده را شامل می‌شود. در همین دوره، ۱۲۳ روز هوا قابل‌قبول، ۱۰۶ روز ناسالم برای گروه‌های حساس، ۱۲ روز ناسالم برای همه گروه‌ها، ۲ روز بسیار ناسالم و ۲ روز خطرناک ثبت شده است. این در حالی است که سال گذشته تنها ۳ روز وضعیت قرمز در پایتخت ایران گزارش شده بود، اما امسال این رقم به ۱۲ روز رسیده و همچنین برای اولین‌بار طی یک سال اخیر، ۲ روز وضعیت بنفش (بسیار ناسالم) نیز مشاهده شده است.
ایستگاه‌های سنجش آلودگی هوا در مناطق مختلف از جمله پونک، ژئوفیزیک، تربیت‌مدرس، گلبرگ، سرخه‌حصار، پارک شکوفه، شادآباد و... افزایش غلظت آلاینده‌ها را تأیید کرده‌اند. داده‌های هواشناسی نیز نشان می‌دهد تا میانه هفته آینده، به دلیل تداوم سکون هوا و نبود باد مؤثر، شرایط انباشته‌شدن آلاینده‌ها استمرار خواهد داشت و کاهش دید، افت کیفیت هوا و افزایش غلظت آلاینده‌های جوی قابل‌انتظار است.
پیش‌بینی‌های هواشناسی استان تهران نیز حاکی از صدور هشدار سطح نارنجی است؛ هشداری که بر شدت پایداری جوی و خطر افزایش آلاینده‌ها به‌ویژه در مناطق پرتردد شهری تأکید دارد. آلودگی هوا در تابستان امسال نیز از سطوح معمول بالاتر بود و به گفته کارشناسان، تکرار این روند نشان‌دهنده ورود تهران به دوره‌ای طولانی از آلودگی مداوم است.
در سال گذشته، پایتخت‌نشینان در ایران تنها ۷ روز هوای پاک داشتند؛ درحالی‌که ۲۱۴ روز هوای قابل‌قبول، ۱۲۷ روز ناسالم برای گروه‌های حساس و ۱۹ روز ناسالم برای همه گروه‌ها ثبت شده بود. مقایسه این داده‌ها نشان می‌دهد وضعیت سال جاری - با ثبت چهار روز بسیار ناسالم و خطرناک - نشانه‌ای از تشدید آلودگی نسبت به سال قبل است.
بر اساس شاخص استاندارد AQI، هوای ۰ تا ۵۰ پاک، ۵۱ تا ۱۰۰ قابل‌قبول، ۱۰۱ تا ۱۵۰ ناسالم برای گروه‌های حساس، ۱۵۰ تا ۲۰۰ ناسالم برای همه گروه‌ها (قرمز)، ۲۰۰ تا ۲۵۰ بسیار ناسالم (بنفش) و ۲۵۰ تا ۳۰۰ خطرناک (قهوه‌ای) طبقه‌بندی می‌شود. رسیدن شاخص تهران به عدد ۲۳۳ در ۲۶ نوامبر نشان می‌دهد پایتخت ایران در مرحله بسیار ناسالم قرار گرفته است.
کارشناسان می‌گویند تداوم این وضعیت می‌تواند محدودیت‌های شدیدتری برای گروه‌های آسیب‌پذیر - از جمله کودکان، سالمندان و بیماران قلبی و تنفسی - ایجاد کند و حتی در برخی روزها خروج از منزل برای همه گروه‌ها توصیه نشود.
این گزارش بر اساس داده‌های رسمی شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، اطلاعات هواشناسی استان و پایش بین‌المللی سامانه بین‌المللی پایش آلودگی هوا تهیه شده است.
