ایران: قطعنامه شورای حکام غیرقانونی است

ایران در واکنش به قطعنامه تازه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، این مصوبه را غیرقانونی و ناموجه خواند و اعلام کرد که به دلیل رفتار سه کشور اروپایی و آمریکا تفاهم ۹ سپتامبر با آژانس را پایان داده است.

By
پرچم ایران در مقابل ساختمان دفتر سازمان ملل. /عکس: Reuters

وزرات امور خارجه ایران بامداد جمعه ۲۱ نوامبر با انتشار بیانیه‌ای رسمی، قطعنامه تازه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره وضعیت برنامه هسته‌ای خود را رد کرد و آن را غیرقانونی و ناموجه دانست. در این بیانیه گفته شده است که این مصوبه با فشار آمریکا، آلمان، فرانسه و انگلیس و باتکیه‌بر برتری عددی کشورهای غربی در شورای حکام به تصویب رسیده است.

به گفته تهران، نزدیک به نیمی از اعضای شورای حکام، از جمله دو عضو دائم شورای امنیت، از همراهی با این قطعنامه خودداری کرده‌اند. بر اساس اعلام پیشین دیپلمات‌ها، از ۳۵ عضو این شورا، ۱۹ کشور رأی موافق، سه کشور رأی مخالف و ۱۲ عضو رأی ممتنع داده‌اند. روسیه، چین و نیجر مخالفان قطعنامه بودند.

این مصوبه از ایران می‌خواهد که بدون تأخیر اطلاعات لازم درباره وضعیت ذخایر اورانیوم غنی‌شده و نیز سایت‌های هسته‌ای آسیب‌دیده در جریان درگیری ۱۲روزه را در اختیار بازرسان آژانس قرار دهد. منابع دیپلماتیک که خبرگزاری رویترز به نقل از آنها گزارش داده، می‌گویند هدف این قطعنامه تمدید و تنظیم دوباره مأموریت آژانس برای نظارت بر ابعاد مشخصی از برنامه هسته‌ای ایران است.

در بیانیه منتشرشده از سوی وزارت امور خارجه ایران آمده است که این قطعنامه مبانی معاهده منع اشاعه را نقض کرده و مطالبات غیرقانونی قطعنامه‌های گذشته شورای امنیت درباره تعلیق غنی‌سازی را تکرار می‌کند. تهران همچنین تأکید کرده است که شورای حکام صلاحیتی برای بازگرداندن قطعنامه‌های منقضی شده شورای امنیت ندارد و اقدام آمریکا و سه کشور اروپایی را نشانه سوءنیت می‌داند.

ایران در ادامه این بیانیه، آمریکا را عامل اصلی بحران هسته‌ای معرفی کرده و مدعی شده است که توقف بخشی از فعالیت‌های راستی‌آزمایی آژانس نتیجه مستقیم حملات نظامی آمریکا و اسرائیل علیه تأسیسات هسته‌ای تحت پادمان ایران است. همچنین آلمان، فرانسه و بریتانیا به نقض مستمر تعهدات برجامی و نقش‌آفرینی در حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران در ژوئن ۲۰۲۵ متهم شده‌اند.

تهران اقدام این چهار کشور در شورای حکام را وارونه‌سازی شرورانه حقایق توصیف کرده و گفته است که آنها مسیر ایجادشده میان ایران و آژانس را مختل کرده‌اند. بر همین اساس، ایران اعلام کرده که به دلیل این رفتارها تفاهم ۹ سپتامبر با آژانس را خاتمه داده است؛ تفاهمی که طبق توضیحات تهران، امکان ازسرگیری بازرسی‌ها از برخی سایت‌های هسته‌ای را فراهم کرده بود.

در بخش دیگری از بیانیه، ایران اسرائیل را بزرگ‌ترین تهدید علیه صلح و امنیت جهانی و تنها دارنده سلاح‌های کشتارجمعی در منطقه توصیف کرده و آمریکا و سه کشور اروپایی را به چشم‌پوشی از این تهدید و تمرکز بر برنامه هسته‌ای ایران متهم کرده است. در متن رسمی آمده است که این چهار کشور در جنایات اسرائیل در فلسطین، لبنان و سایر نقاط منطقه شریک هستند.

هم‌زمان رسانه‌های ایرانی گزارش دادند که ایران همراه با چند کشور از جمله روسیه، چین، کوبا، ونزوئلا و زیمبابوه بیانیه‌ای مشترک صادر کرده‌اند که در آن حملات آمریکا و اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای ایران در جریان درگیری ۱۲ روزه محکوم شده است.

ایران همچنین در پایان بیانیه خود با تشکر از کشورهایی که به قطعنامه رأی منفی یا ممتنع دادند، اعلام کرده است که از هیچ اقدامی برای صیانت از حقوق هسته‌ای خود فروگذار نخواهد کرد.

این بیانیه در شرایطی منتشر شد که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، پیش‌تر گفته بود حملات آمریکا به سایت‌های نطنز، فردو و اصفهان در درگیری اخیر برنامه هسته‌ای ایران را کاملاً نابود کرده است. بااین‌حال، برخی دیپلمات‌های غربی معتقدند که اگرچه این حملات خسارت‌های گسترده‌ای ایجاد کرده، اما زیرساخت‌های هسته‌ای ایران را به طور کامل از بین نبرده و درباره میزان ذخایر اورانیوم غنی‌شده همچنان ابهام قابل‌توجهی باقی مانده است.

رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، نیز ۱۸ نوامبر در گفت‌وگویی اعلام کرده بود که همه تأسیسات هسته‌ای ایران نابود نشده‌اند و بخشی از آنها آسیب شدید دیده‌اند. او تأکید کرده بود که این آسیب‌ها مانع ضرورت بازرسی و نظارت آژانس نمی‌شود.