ایران، روسیه و چین در نامه‌ای مشترک خطاب به رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، تأکید کردند که با پایان اعتبار قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد در تاریخ ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵، اختیارات آژانس برای گزارش‌دهی درباره اجرای توافق هسته‌ای ایران نیز از بین رفته است.
در این نامه که توسط نمایندگان دائم سه کشور در دفتر سازمان ملل در وین ارسال شده، آمده است که با پایان این قطعنامه، اختیارات مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در زمینه راستی‌آزمایی و نظارت مرتبط با قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت خاتمه یافته است.
تهران، مسکو و پکن در این نامه همچنین تأکید کردند که سه کشور اروپایی عضو توافق، یعنی بریتانیا، فرانسه و آلمان، به دلیل عمل نکردن به تعهدات خود، اختیار استفاده از مکانیسم اسنپ‌بک یا بازگشت خودکار تحریم‌ها را ندارند.
بر اساس مفاد توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵، این مکانیسم به طرف‌های عضو اجازه می‌دهد در صورت نقض توافق از سوی ایران، تحریم‌های سازمان ملل را مجدداً فعال کنند.
با این حال، روسیه و چین در نامه پیشین به شورای امنیت سازمان ملل، تصمیم کشورهای اروپایی برای فعال‌سازی این مکانیسم را از نظر حقوقی بی‌اعتبار و غیرمنطقی خوانده بودند.
بریتانیا، فرانسه و آلمان در ۲۸ آگوست اعلام کرده بودند که با استناد به مفاد توافق، روند بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را آغاز کرده‌اند. در پی این اقدام، مذاکرات ایران و اروپا برای جلوگیری از اجرایی شدن این روند به نتیجه نرسید و تحریم‌ها از ۲۸ سپتامبر به طور خودکار دوباره برقرار شد.
ایران برای حفظ روند گفت‌وگوها در تاریخ ۹ سپتامبر در قاهره با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی توافق کرده بود تا بازرسی‌هایی را که پس از حملات اسرائیل و آمریکا متوقف شده بود، از سر گیرد. هرچند کشورهای اروپایی از این اقدام استقبال کردند، اما آن را کافی ندانستند.
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، نیز در تاریخ ۱۲ سپتامبر هشدار داده بود که در صورت بازگشت تحریم‌های سازمان ملل، تهران ممکن است اقداماتی از جمله خروج از معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای را در نظر بگیرد.
وزارت امور خارجه ایران در بیانیه‌ای در ۱۸ اکتبر اعلام کرد که مطابق برنامه از پیش تعیین‌شده، قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت که تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را لغو کرده بود، رسماً پایان یافته است.
رافائل گروسی طبق مفاد همین قطعنامه موظف بود هر سه ماه گزارشی از فعالیت‌های هسته‌ای ایران تهیه و به شورای حکام آژانس ارائه دهد. آخرین گزارش او در ماه مه که به انتقاد از فعالیت‌های هسته‌ای ایران اختصاص داشت، با واکنش تند تهران همراه شد. مقام‌های ایرانی گروسی را متهم کردند که گزارش وی زمینه‌ساز حملات اسرائیل و آمریکا علیه ایران در ماه ژوئن شده است.
