رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، در مصاحبهای با یک روزنامه سوئیسی به بررسی وضعیت برنامه هستهای ایران پس از حملات ماه ژوئن به تأسیسات این کشور پرداخت و جزئیاتی درباره مقدار و محل نگهداری اورانیوم غنیشده ارائه داد.
گروسی در این مصاحبه با اشاره به آسیبهای واردشده به تأسیسات کلیدی گفت: به تأسیسات هستهای اصلی در اصفهان، نطنز و فردو خسارات شدیدی وارد شد. اما اگرچه دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا از نابودی کامل برنامه هستهای ایران سخن میگوید، دانش فنی ایران از بین نرفته است. ایران همچنین میتواند سانتریفیوژهای خود را که برای غنیسازی اورانیوم استفاده میشوند، بازسازی کند.
او سپس درباره موجودی اورانیوم با غنای بالا تأکید کرد: بههرحال، ایران هنوز اورانیوم غنیشده، از جمله حدود ۴۰۰ کیلوگرم با غنای تا ۶۰ درصد که کمی پایینتر از سطح موردنیاز برای سلاح هستهای است، در اختیار دارد و اگر بیشتر پیش برود، مواد لازم برای تولید تقریباً ۱۰ بمب هستهای را در اختیار خواهد داشت.
درعینحال گروسی یادآور شد که آژانس هیچ مدرکی مبنی بر این که تهران قصد ساخت بمب هستهای داشته باشَد، نداریم و برای اطمینان از ماهیت برنامه هستهای ایران بر ازسرگیری بازرسیها تأکید کرد: برای اطمینان از این امر بازرسیها باید از سر گرفته شوند.
مدیرکل آژانس درباره روش بررسی و اطمینان از موجودیها گفت که پیش از حملات آژانس از آن تأسیسات بازدید کرده و از آن زمان با تصویرسازی ماهوارهای آنها را رصد کردهایم.
به گفته او سایر کشورهایی که برنامه ایران را رصد میکنند به نتایج مشابهی رسیدهاند. وی افزود: به باور ما بیشتر این اورانیوم با غنای بالا همچنان در اصفهان، نطنز و فردو است.
گروسی همچنین به انتخاب ایران برای باقیماندن در معاهده منع اشاعه تسلیحات هستهای اشاره و آن را ستود: ایران پس از جنگ ۱۲ روزه میتوانست ارتباط با جامعه بینالمللی را قطع کند، از معاهده منع اشاعه تسلیحات هستهای خارج شود و مانند کره شمالی به کشوری منزوی تبدیل شود. اما نکرد. من این انتخاب را تحسین میکنم و با حفظ تماس منظم با عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، فضای دیپلماتیک را نگه داشتهام. تهران فعلاً بازرسان را بهصورت قطرهچکانی میپذیرد و به دلیل نگرانیهای امنیتی، محدودیتهایی را وضع میکند که من آن را میفهمم. اما اگر دیپلماسی شکست بخورد، من نگران توسل دوباره بهزور هستم.
در واکنشهای داخلی، مقامات ایران مواضع متفاوتی را اعلام کردهاند. علی لاریجانی، رئیس شورایعالی امنیت ملی، گفته است که همکاری تهران با آژانس در چارچوب توافق قاهره کان لمیکن شده است.
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران ، نیز تأکید کرده که تهران تا زمانی که واشینگتن سیاست زیادهخواهانه و حداکثری خود را کنار نگذارد، به میز مذاکره باز نخواهد گشت و به طور دقیق گفته است: مذاکراتی که قبلاً با آمریکاییها در جریان بود و همچنین مذاکرات نیویورک به دلیل زیادهخواهی طرف آمریکایی متوقف شد و جلو نرفت. تا زمانی که آمریکاییها سیاست زیادهخواهانه و حداکثری خود را کنار نگذارند و تقاضاهای غیرمعقول از ما داشته باشند ما به میز مذاکره باز نمیگردیم.
علی خامنهای، رهبر ایران نیز در واکنش به اظهارات دونالد ترامپ گفته است که ایرادی ندارد، به همین خیال باشید. اما اصلاً شما چهکاره هستید که اگر کشوری صنعت هستهای دارد، در قبال آن بایدونباید مطرح کنید؟ چه ربطی به آمریکا دارد که ایران امکانات و صنعت هستهای دارد یا ندارد؟
از سوی دیگر، محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، پیشازاین اعلام کرده بود که بازرسان آژانس در حال حاضر در ایران حضور ندارند و دسترسیها محدود است.
گزارش گروسی و مواضع متقابل تهران در حالی مطرح میشود که بازیگران بینالمللی و منطقهای نیز درباره خطر افزایش تنشها هشدار میدهند؛ آژانس و دیپلماتها تأکید دارند که دسترسیهای منظمی برای بازرسی و راستیآزمایی بهمنظور کاهش ابهامات و جلوگیری از تشدید بحران ضروری است.







