نشست شورای امنیت درباره ایران و قطعنامه ۲۲۳۱ با وجود مخالفت روسیه و چین برگزار میشود
شورای امنیت سازمان ملل اعلام کرد که به درخواست برخی اعضای غربی، نشستی درباره ایران و قطعنامه ۲۲۳۱ برگزار میکند؛ نشستی که با مخالفت روسیه و چین همراه بوده و انتظار نمیرود خروجی مشخص و قابلپیشبینی داشته باشد.
شورای امنیت سازمان ملل متحد اعلام کرده است که روز سهشنبه، نشستی را درباره ایران و قطعنامه ۲۲۳۱ برگزار خواهد کرد. این نشست به درخواست تعدادی از اعضای غربی شورا برنامهریزی شده و در حالی برگزار میشود که روسیه و چین پیشتر با اصل برگزاری آن و نیز با ارائه گزارش دبیرکل مخالفت کرده بودند.
بر اساس ارزیابی دیپلماتها، پیشبینی میشود این جلسه بار دیگر صحنه بروز اختلاف دیدگاه میان اعضای شورا باشد؛ از یکسو روسیه و چین که پایان قطعنامه ۲۲۳۱ را قطعی میدانند و از سوی دیگر برخی اعضای غربی که تفسیر متفاوتی از وضعیت حقوقی این قطعنامه ارائه میکنند. انتظار میرود این نشست بدون نتیجه یا تصمیم اجرایی مشخص به پایان برسد.
قطعنامه ۲۲۳۱ که چارچوب حقوقی توافق هستهای ایران (برجام) را تشکیل میدهد، در ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ به پایان رسیده است. ایران، روسیه و چین این تاریخ را به منزله خاتمه رسمی رسیدگی شورای امنیت به پرونده هستهای ایران تلقی میکنند. در مقابل، سه کشور اروپایی به همراه ایالات متحده با استناد به تفسیر خود از مفاد برجام، اعلام کردهاند که امکان احیای تحریمهای سازمان ملل از طریق مکانیسم «اسنپبک» وجود دارد.
در همین چارچوب، ساموئل ژبوگار سفیر و نماینده دائم اسلوونی در سازمان ملل متحد، همزمان با آغاز ریاست کشورش بر شورای ۱۵ عضوی شورای امنیت در آخرین ماه سال میلادی ۲۰۲۵، به خبرنگاران در مقر سازمان ملل گفته بود که شورا در ۱۳ دسامبر گزارش دبیرکل سازمان ملل درباره اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ را دریافت خواهد کرد.
دبیرخانه سازمان ملل پیشتر و به درخواست کشورهای غربی، از آنتونیو گوترش، دبیرکل این نهاد خواسته بود گزارشی از بازه ژوئن تا اکتبر ۲۰۲۵ درباره اجرای برجام و پیش از پایان رسمی آن ارائه کند. گوترش در بیستمین گزارش خود اعلام کرده است: گزارش حاضر آخرین تحولات پیرامون اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) از زمان انتشار نوزدهمین گزارش من به مورخ ۱۹ ژوئن ۲۰۲۵ را ارائه میدهد.
وی افزوده است که این گزارش شامل مروری بر نامههای دریافتی از کشورهای عضو درباره اجرای قطعنامه و همچنین خلاصهای از تازهترین گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی درباره فعالیتهای راستیآزمایی و نظارتی این نهاد در ایران است.
در این گزارش، ادعاهای بریتانیا، فرانسه و آلمان درباره روند فعالسازی اسنپبک نیز منعکس شده و در مقابل، به نامه مشترک چین، روسیه و ایران به تاریخ ۱۸ اکتبر اشاره شده است؛ نامهای که در آن تأکید شده مطابق بند ۸ قطعنامه ۲۲۳۱، تمامی مفاد این قطعنامه پس از ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ خاتمه یافته و بررسی موضوع هستهای ایران در شورای امنیت پایان یافته است.
رئیس دورهای شورای امنیت پیشتر در گفتوگو با خبرنگاران گفته بود: برخی معتقدند قطعنامه ۲۲۳۱ دیگر وجود ندارد و برخی دیگر بر این باورند که گزارشی در حال تهیه است و بنابراین باید نشستی درباره آن برگزار شود.
در تحولی مرتبط، پس از درگیری نظامی ۱۲ روزه میان اسرائیل و ایالات متحده با ایران، سه کشور اروپایی به همراه آمریکا در ۲۸ سپتامبر ۲۰۲۵ سازوکار اسنپبک را فعال کردند و تلاشهایی را برای احیای شش قطعنامه پیشین شورای امنیت آغاز کردند؛ اقدامی که به گفته دیپلماتها، موجب شکلگیری ابهام و دوگانگی حقوقی تازهای در شورا شده است.
همزمان، شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی در ۲۰ نوامبر ۲۰۲۵ قطعنامهای را با پیشنهاد فرانسه، بریتانیا و آلمان و همراهی آمریکا تصویب کرد که در آن از ایران خواسته شده است مطابق پروتکل الحاقی عمل کند و اطلاعات کاملتری درباره ذخایر اورانیوم غنیشده و تأسیسات تحت پادمان در اختیار آژانس قرار دهد.