افزایش دوبرابری تحریم‌های دانشگاهی علیه اسرائیل در اروپا هم‌زمان با تداوم آتش‌بس غزه

یک گزارش تازه در اسرائیل از افزایش موارد تحریم دانشگاهی علیه پژوهشگران و نهادهای علمی این کشور در اروپا خبر می‌دهد؛ روندی که به گفته تیم رصد، حتی پس از آتش‌بس غزه نیز کاهش نیافته و سبب انزوای فزاینده دانشگاه‌های اسرائیل شده است.

By
ساختمان یکی از دانشکده‌های دانشگاه تل‌آویو / عکس: AP

یک گزارش جدید در اسرائیل نشان می‌دهد موارد تحریم دانشگاهی علیه پژوهشگران و مؤسسات علمی این کشور در اروپا، حتی پس از آتش‌بس غزه، افزایش یافته است. این گزارش را تیم رصد تحریم دانشگاهی اسرائیل که از سوی کمیته رؤسای دانشگاه‌ها در تل‌آویو تشکیل شده، تهیه کرده است.

این گزارش که در نشریه مارکر، نسخه اقتصادی روزنامه عبری هاآرتص منتشر شده، تأکید می‌کند که تصویر منفی اسرائیل در اروپا چنان عمیقاً تثبیت شده که اقدامات سیاسی به‌تنهایی برای تغییر نگرش عمومی کافی نیست.

تیم رصد همچنین اعلام کرد که آتش‌بس اخیر در غزه فشاری را که بر دانشگاه‌های اسرائیلی وارد می‌شود کاهش نداده و برعکس، وضعیت معکوس رخ داده و موارد ثبت‌شده از سوی دانشگاه‌ها و پژوهشگران افزایش یافته است.

در این گزارش هشدار داده می‌شود که گسترش اشکال مختلف تحریم دانشگاهی می‌تواند آموزش عالی اسرائیل را به‌سوی انزوایی خطرناک سوق دهد؛ وضعیتی که به گفته تیم رصد، تهدیدی راهبردی برای جایگاه بین‌المللی این حوزه محسوب می‌شود.

در بخش دیگری از گزارش، به اظهارات بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، اشاره شده است که در اواسط سپتامبر گفته بود این کشور وارد نوعی انزوا شده و باید خود را برای اقتصادی متکی‌تر به خود آماده کند. به گفته گزارش، شمار دانشگاه‌های اروپایی که تحریم کامل دانشگاهی علیه نهادهای اسرائیلی اعمال کرده‌اند، تا ماه نوامبر به هزار مورد رسیده است.

همچنین موارد جدیدی از خودداری دانشگاه‌ها و پژوهشگران اروپایی از همکاری با همتایان اسرائیلی گزارش شده است. گزارش می‌افزاید در سال ۲۰۲۵، کمک‌هزینه‌های پژوهشی اتحادیه اروپا از صندوق افق اروپا (Horizon Europe) اصلی‌ترین منبع تأمین مالی پژوهش‌های علمی اسرائیل برای پژوهشگران این کشور کاهش یافته است. این کاهش با کنار گذاشته شدن پژوهشگران اسرائیلی از پروژه‌های بین‌المللی که برای دریافت این بودجه اقدام می‌کنند مرتبط دانسته شده است.

طبق یافته‌های تیم رصد، ۵۷ درصد از موارد تحریم، پژوهشگران فردی را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد؛ عمدتاً از طریق حذف آن‌ها از گروه‌های پژوهشی بین‌الملل، ۲۲ درصد به تحریم‌های نهادی میان دانشگاه‌های اروپایی و اسرائیلی مربوط است، ۷ درصد به تحریم‌هایی از سوی انجمن‌های حرفه‌ای ارتباط دارد و ۱۴ درصد نیز تعلیق برنامه‌های بین‌المللی مانند تبادل دانشجو و فرصت‌های پسادکتری را شامل می‌شود.

این گزارش در پایان نتیجه‌گیری می‌کند که روند کنونی احتمالاً ادامه خواهد یافت و می‌افزاید که جنبش تحریم برای مدت طولانی همراه دانشگاه‌های اسرائیل خواهد بود و بدون تغییرات عمده منطقه‌ای و ژئوپلیتیک کاهش نخواهد یافت.

در بخش پایانی گزارش، به آمار منتشرشده درباره تلفات غیرنظامیان در غزه اشاره شده که طبق آن، از اکتبر ۲۰۲۳ ارتش اسرائیل نزدیک به ۷۰ هزار نفر - عمدتاً زنان و کودکان - را در غزه کشته و بیش از ۱۷۰ هزار و ۹۰۰ نفر را در جریان دو سال حملات که بیشتر منطقه را به ویرانه تبدیل کرده، زخمی کرده است. بااین‌حال، تحقیقات تازه نشان می‌دهد تعداد قربانیان می‌تواند بیش از ۱۰۰ هزار نفر باشد.