ترکیه میزبان هفتصد و پنجاه‌ودومین سالگرد بزرگداشت مولانا

بازدیدکنندگانی از سراسر جهان با حضور در قونیه در ترکیه، طی یازده روز برنامه‌های آیینی و فرهنگی، یاد و نام مولانا جلال‌الدین رومی، عالم برجسته اسلامی، شاعر و عارف نامدار را گرامی می‌دارند؛ آیین سماع و اجراهای فرهنگی از محورهای اصلی این مراسم است.

این مراسم با اجرای آیین سماع آغاز شد و فضای معنوی برنامه یازده‌روزه‌ای را که با شعار «زمان آرامش» برگزار می‌شود، شکل داد. مراسم افتتاحیه هفتم دسامبر در مرکز فرهنگی مولانا در قونیه برگزار شد؛ آیینی که با عنوان «شب عرس» شناخته می‌شود و به معنای شب وصال مولانا با حق تعالی است و با تلفیقی از شعر، دعا، سکوت و تأمل معنوی همراه بود.

در کانون این آیین‌ها، مراسم سماع قرار داشت؛ آیینی عبادی که نماد عروج روحانی و درک مولانا از وصال با حقیقت الهی است.

این آیین که در چارچوب سنت مولویه و پس از درگذشت مولانا در سال ۱۲۷۳ میلادی بنیاد نهاده شد، بر پایه نظم و ساختاری دقیق برگزار می‌شود: ابتدا با نعت شریف در مدح پیامبر اسلام آغاز می‌شود، سپس سماع‌گران با دستانی به‌هم گره‌خورده وارد صحنه می‌شوند و پس از درآوردن خرقه‌های خود، نمادی از رها کردن نفس و خودخواهی، شروع به سماع می‌کنند.  مراسم با ادای سلام، طلب صلح و تلاوت آیاتی از قرآن کریم به پایان می‌رسد.

در سال ۲۰۰۸، یونسکو آیین سماع را به‌عنوان شاهکار میراث زبانی و معنوی بشریت به ثبت رساند.

عمر فاروق بلویرانلی، مدیرکل هنرهای زیبای وزارت فرهنگ و گردشگری ترکیه، روز یکشنبه در مرکز فرهنگی مولانا گفت: نسل‌های پی‌درپی از اندیشمندان اهل معنا و اهل دل، در این سرزمین، سنتی اسلامی را شکل داده‌اند که امروز نیز همچنان روشنی‌بخش زمانه است.

وی با اشاره به تدارک یک برنامه گسترده یازده‌روزه از سوی این وزارتخانه برای دوستداران مولانا، بر اهمیت این رویداد برای این نهاد تأکید کرد.

بلویرانلی، قونیه را شهری با پیشینه برجسته علمی و معنوی توصیف کرد که ریشه در میراث مولانا و متفکرانی دارد که هویت معنوی آن را شکل داده‌اند.

او بزرگداشت هفتصد و پنجاه‌ودومین سالگرد وصال مولانا را فرصتی عمیق برای عشق و پیوند روحانی دانست.

وی افزود که قونیه نه تنها از سراسر ترکیه، بلکه از کشورهایی همچون ایالات متحده آمریکا و ژاپن نیز بازدیدکننده جذب می‌کند که همگی مشتاق تماشای سماع هستند. به گفته او، برنامه امسال هنرمندان برجسته وزارتخانه و پژوهشگران صاحب‌نام مولانا و اندیشه تصوف را گرد هم آورده است.

در ترکیه، جلال‌الدین رومی با لقب احترام‌آمیز «مولانا» به معنای «استاد ما» یا «سرور ما» شناخته می‌شود و آرامگاه وی در قونیه هر ساله میلیون‌ها نفر را به خود جذب می‌کند.

مولانا که در سال ۱۲۰۷ میلادی در خانواده‌ای ترک‌تبار در سرزمینی که امروز افغانستان نام دارد، به دنیا آمد، یکی از پرمخاطب‌ترین اندیشمندان جهان به شمار می‌رود. آموزه‌های او درباره شفقت، وحدت و عشق الهی، مدت‌هاست که مرزهای فرهنگ، زبان و دین را درنوردیده است.

شاهکار او، مثنوی معنوی، که پس از فقدان مراد محبوبش شمس تبریزی سروده شد، به کاوش در مفاهیمی چون عشق روحانی، فروتنی و مدارا می‌پردازد. این اثر در شکل‌گیری یک سنت فکری و معنوی در ترکیه، ایران، افغانستان، آذربایجان و آسیای مرکزی نقش داشت و همچنان از آثار پایه‌ای ادبیات عرفانی به‌شمار می‌رود.

مثنوی با بیش از ۵۰ هزار بیت، یکی از تأثیرگذارترین متون تصوف محسوب می‌شود و از زبان اصلی خود، فارسی، به ۲۶ زبان از جمله ترکی، انگلیسی، فرانسوی، اسپانیایی و عربی ترجمه شده است.

مولانا همچنین دیوان کبیر را پدید آورد؛ مجموعه‌ای عظیم شامل بیش از ۴۰ هزار غزل و قطعه شعری که جایگاه او را در عرفان اسلامی و ادبیات جهان بیش از پیش برجسته کرد.