رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، روز جمعه یکم آگوست، در دفتر کاری دولماباغچه استانبول، میزبان جورجیا ملونی، نخست‌وزیر ایتالیا، و عبدالحمید الدبیبه، نخست‌وزیر دولت وحدت ملی لیبی، در چارچوب نشست سه‌جانبه همکاری ترکیه، ایتالیا و لیبی بود.
این نشست پشت درهای بسته و با حضور مقامات بلندپایه از جمله هاکان فیدان، وزیر امور خارجه، ابراهیم کالین، رئیس سازمان اطلاعات ملی، و عاکف چاغاتای کیلیچ، مشاور ارشد رئیس‌جمهور ترکیه برگزار شد.
در این نشست که همکاری‌های سه‌جانبه و تحولات منطقه‌ای مورد بررسی قرار گرفتند، رئیس‌جمهور اردوغان بر اهمیت همکاری میان سه کشور برای مقابله با چالش‌های فزاینده در حوزه مدیترانه، از جمله پدیده مهاجرت نامنظم، تأکید کرد و افزود: برای خشکاندن ریشه‌های مهاجرت نامنظم، یافتن راه‌حل‌هایی بلندمدت و پایدار ضروری است و در این زمینه، نیاز به هماهنگی چندجانبه وجود دارد.
بر اساس بیانیه دولت وحدت ملی لیبی، این دیدار بخشی از تلاش‌های مستمر برای ترویج رویکردهای مشترک به‌منظور خدمت به ثبات و همکاری منطقه‌ای بود.
همچنین مقرر شد پس از تشکیل کمیته‌های همکاری سه‌جانبه، رهبران بار دیگر گردهم آیند و روند اجرایی تصمیمات را ارزیابی کنند.
لازم به ذکر است، در ژوئن ۲۰۲۵، ترکیه و لیبی توافق‌نامه‌ای مهم در حوزه انرژی به امضا رساندند که اجرای عملیات لرزه‌نگاری به طول ۱۰ هزار کیلومتر و تحقیقات ژئوفیزیکی مشترک در چهار منطقه فراساحلی را شامل می‌شود.
ترکیه وظیفه فنی این عملیات را بر عهده دارد و ایتالیا نیز از طریق خطوط لوله گرین‌استریم، به‌عنوان شریک در مراحل پایین‌دستی این پروژه شامل انتقال و بهره‌برداری ایفای نقش می‌کند.
لیبی همچنان مبدأ اصلی مهاجرت‌های غیرقانونی به اتحادیه اروپا است و ایتالیا از افزایش ۸۰ درصدی ورود مهاجران از لیبی در سال جاری خبر داده است؛ به‌طوری‌که بیش از ۲۱ هزار نفر به سواحل این کشور رسیده‌اند.
در این نشست، سه کشور بر لزوم اقدامات هماهنگ برای پاسخ به چالش‌های انسانی و امنیتی ناشی از این افزایش تأکید کردند.
نشست استانبول بر تعهد مشترک سه کشور به راه‌حل سیاسی در لیبی تحت نظارت سازمان ملل تأکید داشت؛ رویکردی که پیش‌تر نیز از سوی آنکارا و رم، با حمایت از روندی با رهبری و مالکیت لیبی و با هدف حفظ وحدت و حاکمیت ملی این کشور مورد تأکید قرار گرفته بود.
به گفته مقامات، لیبی همچنان میان دو دولت رقیب در طرابلس و بنغازی تقسیم شده و تلاش‌ها برای برگزاری انتخابات نیز تاکنون بارها به بن‌بست رسیده است.
ترکیه از سال ۲۰۱۹ با امضای توافق‌نامه‌های امنیتی و دریایی با دولت طرابلس و ارائه حمایت نظامی در برابر حملات نیروهای خلیفه حفتر، نقش مهمی در تثبیت اوضاع غرب لیبی ایفا کرده است؛ مداخله‌ای که به شکل‌گیری دولت وحدت ملی منجر شد.
رئیس‌جمهور اردوغان همچنین در بخش دیگری از این نشست ضمن اشاره به تجاوزات اسرائیل در غزه و بحران انسانی در این منطقه، بر لزوم برقراری فوری آتش‌بس و رساندن کمک‌های بشردوستانه تأکید کرده و در این باره اظهار داشت: جامعه جهانی در این زمینه مسئولیتی بزرگ بر عهده دارد.
اردوغان تأکید کرد که راه‌حل پایدار تنها از طریق تأسیس کشور مستقل فلسطین، دارای حاکمیت و تمامیت ارضی و به پایتختی قدس شرقی بر اساس مرزهای ۱۹۶۷ ممکن است.
