ترکیه ریاست و میزبانی کنفرانس کاپ ۳۱ را بر عهده گرفت

ترکیه با کسب یک دستاورد تاریخی در عرصه دیپلماسی، ریاست و میزبانی سی‌ویکمین کنفرانس اعضای کنوانسیون سازمان ملل متحد درباره تغییرات اقلیمی (کاپ ۳۱) را بر عهده گرفت و میزبان رهبران ۱۹۶ کشور خواهد بود؛ تصمیمی که پس از پایان کنفرانس کاپ ۳۰ در شهر بلمِ برزیل و با حضور مراد کوروم، وزیر محیط‌زیست، شهرسازی و تغییرات اقلیمی ترکیه، نهایی شد.

 این روند که از اعلام نامزدی ترکیه در سال ۲۰۲۲ آغاز شده بود، پس از پنج روز مذاکره فشرده در بلم به نتیجه رسید و در نهایت توافق شد کاپ ۳۱ سال آینده در ترکیه برگزار شود؛ به‌گونه‌ای که ریاست اجلاس به ترکیه، ریاست مذاکرات به استرالیا واگذار گردد و پیش‌اجلاس نیز در یکی از کشورهای پاسیفیک انجام گیرد.

 این توافق‌نامه در گروه «اروپای غربی و سایر کشورها (WEOG)» به تصویب رسید.

ترکیه با رویکرد دیپلماسی عادلانه و فراگیر که هیچ کشوری را پشت سر نمی‌گذارد، موفق به کسب این میزبانی شد و برای نخستین‌بار میزبان مهم‌ترین نشست سازمان ملل در حوزه تغییرات اقلیمی خواهد بود؛ محل دقیق برگزاری کاپ ۳۱ و نشست سران در ادامه مشخص می‌شود.

مراد کوروم پیش‌تر اعلام کرده بود که ترکیه قصد دارد کاپ ۳۱ را در آنتالیا برگزار کند و با اشاره به ظرفیت‌های حمل‌ونقل و اقامتی این شهر، یادآور شده بود که آنتالیا پیش‌تر نیز میزبان موفق نشست گروه ۲۰ بوده است. همچنین برنامه‌ریزی شده که نشست سران کاپ ۳۱ در استانبول برگزار شود.

ترکیه در نشست کاپ ۲۷ در شهر شرم‌الشیخ، تعهد اقلیمی به‌روزشده خود و نامزدی‌اش برای میزبانی کاپ ۳۱ را اعلام کرده بود؛ مسیری که با نامزدی هم‌زمان ترکیه و استرالیا در همان گروه آغاز شد و حدود دو سال ادامه یافت.

در این مدت، مذاکرات دوستانه میان دو کشور و رایزنی‌های گسترده ترکیه با کشورهای مختلف جریان داشت. در بلم نیز مراد کوروم طی پنج روز مذاکره، آمادگی کامل ترکیه برای میزبانی را تشریح کرد.

در جریان این مذاکرات، وزیر محیط‌زیست، شهرسازی و تغییرات اقلیمی ترکیه، با اشاره به دوستی تاریخی ترک‌ها و آنزاک‌ها تأکید کرد که همان روحیه مشترک می‌تواند مبنای همکاری برای مقابله با اثرات تغییرات اقلیمی باشد.
 
وی با بیان اینکه ترکیه به‌دلیل قرار گرفتن در حوزه مدیترانه از کشورهایی است که آثار تغییرات اقلیمی را به‌صورت جدی تجربه می‌کند، افزود که با وجود مسئولیت تاریخی بسیار کمتر در مقایسه با کشورهای توسعه‌یافته، ترکیه اقدامات اقلیمی خود را با قاطعیت اجرا کرده است.

کوروم تأکید کرد ترکیه یکی از بازیگران مهم جهانی در مبارزه با تغییرات اقلیمی است و آماده است تجربه‌های خود را به اشتراک بگذارد و در دیپلماسی چندجانبه پیشتاز باشد.

وی با اشاره به قانون اقلیم، ابتکار «زباله صفر»، مدل‌های اقتصاد چرخشی و تنوع منابع انرژی تجدیدپذیر، مسیر قاطع ترکیه برای دستیابی به هدف خالص صفر ۲۰۵۳ را تشریح کرد و تأکید کرد که ترکیه در این حوزه الگوست.

اجلاس‌های کاپ که هر سال با مشارکت ۱۹۷ کشور برگزار می‌شود، محلی برای تعیین اهداف کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، سیاست‌های سازگاری، سازوکار خسارت و زیان، تأمین مالی اقلیم و چارچوب‌های بازار کربن است. این اجلاس‌ها بالاترین نهاد تصمیم‌گیری در زیرمجموعه کنوانسیون تغییرات اقلیمی سازمان ملل محسوب می‌شوند و نخستین نشست کاپ در سال ۱۹۹۵ در برلین برگزار شد؛ در این کنفرانس، «طرف‌ها» کشورهایی هستند که توافق اقلیمی ۱۹۹۲ سازمان ملل را امضا کرده‌اند.

انتخاب میزبان کاپ نیازمند اجماع میان کشورهای نامزد و عدم مخالفت رسمی هیچ‌یک از طرف‌هاست و در صورت نبود توافق، اجلاس به‌طور پیش‌فرض در بن آلمان برگزار می‌شود.

میزبانی هر ساله طبق تقسیم‌بندی منطقه‌ای سازمان ملل چرخشی است؛ سال گذشته آذربایجان از گروه اروپای شرقی و امسال برزیل از گروه آمریکای لاتین و کارائیب میزبان بودند. سال ۲۰۲۶ نیز نوبت گروه WEOG بود که ترکیه در آن قرار دارد.

مراد کوروم این موفقیت دیپلماتیک را با پیامی در شبکه‌های اجتماعی اعلام کرد و با اشاره به صدها دیدار دوجانبه، ده‌ها سفر اقلیمی و روزهای مذاکره نوشت: از امروز مهم‌ترین ماراتن خود را برای آینده خانه مشترک‌مان، جهان، آغاز می‌کنیم.

وی با یادآوری هدف خالص صفر ۲۰۵۳ و چشم‌انداز گذار سبز رئیس‌جمهور رجب طیب اردوغان تأکید کرد که ترکیه فرآیندی عادلانه، مشارکتی و شفاف را اجرا خواهد کرد و با ابتکار زباله صفر که به ابتکار بانوی اول ترکیه، امینه اردوغان دنبال می‌شود، همچنان در حفاظت از آینده زمین نقش‌آفرینی خواهد کرد و ترکیه بار دیگر آدرس اعتماد، امید و آینده خواهد بود.

مراد کوروم، وزیر محیط‌زیست، شهرسازی و تغییرات اقلیمی ترکیه، ابراز امیدواری کرد که این تصمیم برای تمام طرف‌ها، منطقه و مبارزه جهانی با تغییرات اقلیمی ثمربخش باشد.