دهها سرباز پاکستانی و افغان در درگیریهای شبانه ۱۲ اکتبر در مرز کشته و زخمی شدند؛ این درگیریها که با افزایش حملات و تنشهای سیاسی تشدید شد، منجر به بسته شدن مرزها و توقف تجارت و رفت و آمد شهروندان گردید.
این درگیریهای شبانه میان نیروهای پاکستان و طالبان یکی از مرگبارترین رویاروییهای مرزی از زمان بازگشت طالبان به قدرت در آگوست ۲۰۲۱ محسوب میشود. ارتش پاکستان اعلام کرد ۲۳ سرباز کشته و ۲۹ نفر زخمی شدهاند و بیش از ۲۰۰ عضو طالبان و گروههای وابسته کشته شده و چندین موضع و کمپ آموزشی طالبان نابود شده است.
ذبیحالله مجاهد، سخنگوی اداره طالبان، گفت ۹ سرباز افغان و ۵۸ سرباز پاکستانی کشته و ۳۰ نفر زخمی شدهاند و بیش از ۲۰ پایگاه امنیتی پاکستان به طور موقت توسط نیروهای طالبان تصرف شده است.
چه عاملی باعث درگیریها شد؟
درگیری اخیر در درجه اول ناشی از افزایش حملات تحریک طالبان پاکستان (TTP)، مجموعهای از چندین گروه تروریستی، به نیروهای پاکستانی، از جمله بمبگذاری در شمال غربی پاکستان بود.
اسلام آباد بارها از دولت موقت طالبان خواسته است تا تحریک طالبان پاکستان را مهار کند.
یازده پرسنل امنیتی پاکستان، از جمله دو افسر، روز سهشنبه توسط تروریستها کشته شدند و پس از آن روز پنجشنبه یک افسر ارتش پاکستان در استان خیبر پختونخوا در شمال غربی کشته شد.
پاکستان تروریستهای تحریک طالبان پاکستان را «فتنه الخوارج تحت حمایت هند» نامیده است، در حالی که «فتنه هندستان» اصطلاحی است که برای سازمانهای تروریستی در بلوچستان در نظر گرفته شده است.
خواجه آصف، وزیر دفاع پاکستان، روز پنجشنبه اعلام کرد که اداره طالبان در افغانستان از اسلام آباد برای جابجایی تروریستهای تحریک طالبان پاکستان از مرز خود درخواست پول کرده است.
رسانهها گزارش دادند که پاکستان روز پنجشنبه به اهداف تروریستی در داخل افغانستان حمله کرده است. ادعایی که پاکستان نه آن را رد کرده و نه پذیرفته است.
پاکستان ادعا میکند که اداره طالبان به تروریستهای تحریک طالبان پاکستان اجازه داده است تا از خاک افغانستان فعالیت کنند، در حالی که کابل این اتهامات را رد میکند و مجدداً تأکید میکند که اجازه حملات علیه پاکستان از خاک خود را نمیدهد.
کشمیر تحت کنترل هند
پاکستان به افغانستان اعتراض شدیدی وارد کرد و نسبت به بیانیه مشترک هند و افغانستان که در تاریخ ۱۰ اکتبر در دهلی نو صادر شد، نگرانی جدی خود را ابراز کرد، زیرا در این بیانیه به کشمیر تحت کنترل هند اشاره شده است.
امیر خان متقی، وزیر امور خارجه اداره طالبان، در ۹ اکتبر برای یک سفر دیپلماتیک وارد هند شد، این اولین باری بود که یک مقام طالبان از زمان بازگشت به قدرت در سال ۲۰۲۱ از دهلی نو بازدید میکرد. پاکستان سفیر افغانستان را برای انتقال نگرانیهای اسلام آباد احضار کرد.
این اعتراض به این بود که کشمیر تحت کنترل هند، خود را بخشی جداییناپذیر از کشور معرفی میکند، در حالی که پاکستان معتقد است این اقدام، نقض قطعنامههای شورای امنیت سازمان ملل و نادیده گرفتن وضعیت بینالمللی مورد مناقشه منطقه است.
طرفین درگیری چه میگویند؟
شهباز شریف، نخست وزیر پاکستان، حملات افغانستان را محکوم کرد و آنها را تحریکآمیز خواند و گفت: هیچ مصالحهای در مورد دفاع پاکستان وجود نخواهد داشت و هر تحریکی با پاسخی قوی و مؤثر روبرو خواهد شد.
در همین حال، افغانستان از این درگیریها به عنوان عملیات تلافیجویانه دفاع کرد و اظهار داشت که وضعیت در تمام مرزهای رسمی و خطوط بالفعل افغانستان تحت کنترل کامل است.
ادامه درگیریها
از زمان خروج نیروهای آمریکایی و بازگشت طالبان، که عمدتاً توسط تحریک طالبان پاکستان رهبری میشود، حملات تروریستی در شمال غربی خیبر پختونخوا افزایش یافته است.
به گفته مقامات نظامی پاکستان، بیش از ۵۰۰ نفر، از جمله ۳۱۱ سرباز، تاکنون در حملات امسال کشته شدهاند.
یک گزارش سازمان ملل متحد اشاره میکند که تحریک طالبان پاکستان «حمایت لجستیکی و عملیاتی قابل توجهی» از اداره طالبان در کابل دریافت میکند.
ملیحه لودهی، دیپلمات سابق پاکستانی، گفت که خشونت در منطقه مرزی «روابط بین همسایگان را به پایینترین حد خود رسانده است» اما افزود که دیپلماسی همچنان برای کاهش تنشها حیاتی است.
خواجه محمد آصف، وزیر دفاع پاکستان، به پارلمان گفت که تلاشهای مکرر برای متقاعد کردن اداره طالبان در افغانستان برای کنترل فعالیت تحریک طالبان پاکستان شکست خورده است و افزود: دیگر بس است. صبر دولت و ارتش پاکستان تمام شده است.
به گفته مقامات اداره طالبان، این درگیریها منجر به بسته شدن دو گذرگاه مرزی کلیدی، تورخم در شمال غربی و چمن-اسپین بولدک در جنوب غربی، و توقف تجارت و تردد غیرنظامیان بین دو کشور شد.
