پیش‌بینی کم‌بارش‌ترین پاییز ۵۷ سال اخیر در ایران
رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی ایران اعلام کرد امسال کشور با یکی از خشک‌ترین و کم‌بارش‌ترین پاییزهای ۵۷ سال اخیر مواجه است و پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد روند خشکسالی در نیمه شرقی ایران تا زمستان نیز ادامه خواهد داشت.
احد وظیفه، رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی ایران روز یکشنبه دوم نوامبر در گفت‌وگو با خبرگزاری‌های داخلی در رابطه با احتمال ورود کشور به فاز ال‌نینو، اظهار کرد: ممکن است سال آینده وارد فاز ال‌نینو شویم، اما امسال قطعاً وارد این فاز نخواهیم شد. گرچه پیش‌بینی فصلی قطعی وجود ندارد، اما کشور بین خنثی تا لانینا ضعیف قرار خواهد گرفت.
پدیده‌ها یک چرخه دو تا هفت‌ساله دارد؛ ممکن است دو تا سه سال لانینا، یکی دو سال خنثی و سپس ال‌نینو رخ دهد و بیشترین بازه مشاهده شده هفت‌ساله است.
وظیفه ضمن تأکید بر اینکه پیش‌بینی‌ها بر اساس قرائن، شواهد و به‌ویژه پایش ماهواره‌ای دمای سطح و زیرسطح اقیانوس‌ها و شوری آب انجام می‌شود، گفت: بر این اساس میانگین دمای سه‌ماهه به‌عنوان شاخص ال‌نینو و لانینا تعیین‌کننده است. شدت باد در سطح اقیانوس، شیب فشار بین سواحل غربی آمریکا و شرق استرالیا، گرادیان فشار، دما و باد نیز در این سنجش مورد محاسبه قرار می‌گیرد.
رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی ایران درباره روند پیش‌بینی شده برای کشور گفت: به‌احتمال بسیار قوی وارد فاز لانینا خواهیم شد و اوج آن در دی‌ماه امسال خواهد بود. لانینا ضعیف خواهد بود و تغییرات دمایی شدید ایجاد نمی‌کند. این روند طی پنج دهه گذشته با بارش کمتر از نرمال در خاورمیانه، شرق آفریقا و ایران مرتبط بوده است.
وظیفه ادامه داد: امسال پدیده نوسان فشار و دما روی اقیانوس هند نیز مشاهده می‌شود که با شرایط آرام اقیانوس آرام ترکیب شده است. تنها تفاوت با سال گذشته این است که لانینا مشابه پارسال است و منطقه اقیانوس آرام با فاز سرد در سواحل غربی مواجه می‌شود و شرق آفریقا تحت‌تأثیر قرار می‌گیرد. وقتی این دو پدیده با هم ترکیب می‌شوند، بدترین نتیجه را در خاورمیانه و شرق آفریقا ایجاد می‌کند.
وی با بیان اینکه اوایل مهرماه در وزارت جهاد کشاورزی اعلام کردم منتظر بارش‌های خوب در پاییز نباید باشیم، گفت: داده‌های ثبت شده نشان می‌دهد بدترین پاییز دوره بلندمدت ۵۷ سال ایران و خاورمیانه را خواهیم داشت.
رئیس سازمان هواشناسی ایران گفت: مشاهدات سدها و جریان رودخانه‌ها نشان می‌دهد که کشور با خشکسالی بسیار شدید مواجه است. مسئله‌ای که باعث شده تا تأمین آب شرب کلان‌شهرهایی مانند تهران، تبریز و مشهد تحت‌تأثیر قرار گرفته و اغلب سدها کم‌آب شده‌اند. رودخانه‌های دائمی نیز بسیار کم‌آب شده‌اند و این وضعیت مسلماً در کشاورزی، امنیت غذایی و دامداری اثرگذار خواهد بود.
وی درباره پیش‌بینی بارش‌ها در زمستان ۱۴۰۴ اظهار کرد: پیش‌بینی فصلی نشان می‌دهد بارش‌ها در زمستان نسبت به آذرماه بهبود می‌یابد، اما باز هم بعید است سال پربارشی داشته باشیم.
رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی ایران افزود: پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که نیمه‌شرقی کشور در زمستان به کم‌بارشی گرایش دارد و انتظار می‌رود با احتمال ۳۰ تا ۴۰ درصد رخداد کم‌بارشی در این مناطق مواجه شویم. البته نیمه غربی بارندگی‌ها نرمال خواهد بود و مناطق شمال شرق، تهران، سواحل شمالی و مرکز کشور گرایش به شرایط نرمال دارند.
وظیفه با تأکید بر اینکه انتظار نداریم بارش‌های زمستان تا ماه اول بهار، کم‌بارشی‌های پاییز را جبران کند، افزود: براین‌اساس سال آبی خشکی را پیش رو داریم و نیمه دوم سال کمبودهای بارشی نیمه اول را جبران نخواهد کرد. این خشکسالی طولانی و شدید است و در کشاورزی، تأمین آب شرب و سایر فعالیت‌هایی که به آب وابسته‌اند اثرگذار خواهد بود.
وی به کشاورزان و مردم توصیه کرد: باید حداکثر تمهیدات مقابله با خشکسالی، مدیریت منابع آب و تاب‌آوری در برابر کم‌آبی انجام شود. جامعه کشاورزی بیشترین آسیب را از این وضعیت خواهد دید و کشت‌های آبی بیشترین اثر را متحمل خواهند شد. براین‌اساس لازم است سخت‌گیری‌ها و عدم اجازه کشت برنج خارج از مازندران و گیلان رعایت شود.
وی ضمن یادآوری اینکه طی دو هفته آینده بارش مؤثری در اکثر مناطق کشور نخواهیم داشت گفت: این وضعیت با توجه به نزدیک شدن به روز صفر آبی فشار برداشت و کاهش منابع زیرزمینی را تشدید کرده و فرونشست را افزایش خواهد داد.