ترامپ با رهبران پنج کشور آسیای مرکزی در کاخ سفید دیدار کرد
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، در کاخ سفید میزبان رهبران قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان بود.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، رهبران پنج کشور آسیای مرکزی را در قالب نشست سی ۵+۱ (C5+1) در کاخ سفید به میزبانی خود پذیرفت. در این نشست، قاسم جومارت توقایف رئیس‌جمهور قزاقستان، سادیر ژاپاروف رئیس‌جمهور قرقیزستان، امامعلی رحمان رئیس‌جمهور تاجیکستان، سردار بردی‌محمداف رئیس‌جمهور ترکمنستان و شوکت میرضیایف رئیس‌جمهور ازبکستان حضور داشتند.
این دیدار در شرایطی انجام شد که جنگ روسیه و اوکراین همچنان ادامه دارد و روسیه و چین سیاست فعالی را درخصوص منابع انرژی و معدنی آسیای مرکزی دنبال می‌کنند.
ترامپ در سخنرانی خود در ضیافت شام کاخ سفید گفت: دولت پیشین، جو بایدن، آسیای مرکزی را بسیار نادیده گرفت، اما من به این منطقه اهمیت می‌دهم و آن را در اولویت قرار داده‌ام.
وی افزود که قزاقستان، پیوستن رسمی خود به پیمان ابراهیم را پذیرفته است و مراسم امضای آن به‌زودی برگزار خواهد شد. ترامپ از رئیس‌جمهور قزاقستان بابت این تصمیم قدردانی کرد و گفت دو کشور قراردادهایی به ارزش ۱۷ میلیارد دلار در حوزه انرژی و عناصر نادر امضا کرده‌اند. وی همچنین احتمال سفر خود به قزاقستان را مطرح کرد.
رئیس‌جمهور آمریکا با اشاره به موقعیت ژئواستراتژیک و منابع غنی منطقه گفت: این کشورها نه‌تنها از نظر نفت و گاز بلکه در زمینه عناصر نادر بسیار ثروتمند هستند. آن‌ها در مسیر جاده تاریخی ابریشم قرار داشتند و موقعیت کنونی‌شان در قلب اوراسیا، به آن‌ها اهمیت و ظرفیت فوق‌العاده‌ای می‌بخشد.
ترامپ تأکید کرد: من مصمم هستم تا مشارکت آمریکا با این کشورها را از هر زمان دیگر قوی‌تر کنم و وعده داد که سطح سرمایه‌گذاری‌های متقابل را افزایش دهد. وی با اشاره به توافق با قزاقستان، اعلام کرد که با سایر کشورهای سی ۵ نیز مذاکرات مشابهی در پیش است.
در ادامه نشست، قاسم جومارت توقایف رئیس‌جمهور قزاقستان از رهبری و نقش ترامپ در حمایت از صلح قدردانی کرد و گفت: آقای رئیس‌جمهور، بابت برگزاری این نشست تاریخی در کاخ سفید صمیمانه سپاسگزارم. این نشست، تحت رهبری قاطع شما، آغازگر مرحله‌ای تازه در تعامل میان آمریکا و آسیای مرکزی است.
شوکت میرضیایف، رئیس‌جمهور ازبکستان، نیز اظهار داشت: آقای ترامپ، از تلاش‌های شخصی شما برای احیای فرآیند C5+1 قدردانی می‌کنیم. هیچ رئیس‌جمهور آمریکایی پیش از شما چنین توجهی به آسیای مرکزی نشان نداده است.
وی افزود که باور دارد تنها ترامپ قادر است جنگ روسیه و اوکراین را متوقف کند و از اقدامات او در این زمینه حمایت کرد.
امامعلی رحمان، رئیس‌جمهور تاجیکستان، نیز از برگزاری این نشست برای توسعه روابط آمریکا و آسیای مرکزی ابراز خرسندی کرد و گفت کشورهای منطقه آماده همکاری با ایالات متحده و اروپا در بهره‌برداری از منابع طبیعی هستند.
سادیر ژاپاروف، رئیس‌جمهور قرقیزستان، نیز با اشاره به ظرفیت‌های همکاری در حوزه‌های اقتصادی، تجاری و عناصر نادر، این نشست را نقطه عطفی در روابط مشترک توصیف کرد و بر تمایل کشورش برای گسترش همکاری‌ها تأکید کرد.
چارچوب همکاری سی ۵+۱ نخستین‌بار در سال ۲۰۱۵ میان آمریکا و کشورهای آسیای مرکزی در سطح وزیران خارجه شکل گرفت و در سپتامبر ۲۰۲۳ به سطح سران کشورها ارتقا یافت. نخستین نشست سران در نیویورک و به میزبانی جو بایدن برگزار شده بود.
در سال جاری نیز رهبران اتحادیه اروپا، روسیه و چین دیدارهایی جداگانه با رهبران آسیای مرکزی برگزار کردند. در حالی‌که رقابت واشنگتن و پکن بر سر منابع عناصر نادر شدت گرفته، هر دو کشور در تلاش‌اند تا روابط خود را با کشورهای منطقه تقویت کنند.
قزاقستان بزرگ‌ترین تولیدکننده اورانیوم در جهان است و ذخایر قابل‌توجهی از عناصر نادر در اختیار دارد. ازبکستان دارای ذخایر عظیم طلاست و ترکمنستان نیز از تولیدکنندگان اصلی گاز طبیعی در منطقه محسوب می‌شود